Küçük İşletmeler ve Girişimciler İçin Adım Adım Rehber

Bir iş kurmak ya da üretim yapmak heyecan verici olabilir, ancak işin sürdürülebilirliği için maliyet hesabı olmazsa olmazdır. Birçok girişimci büyük hayallerle üretime başlasa da, maliyetlerini doğru hesaplayamadığı için zarar eder ya da fiyatlandırma yaparken zorlanır.

Bu yazıda özellikle küçük işletme sahipleri, üreticiler ve hesaplama konusunda zorlanan girişimciler için maliyet hesabının temelini sade bir dille anlatacağım. Yazının sonunda, siz de kendi ürününüz için maliyetinizi hesaplayabilir hale geleceksiniz.

---

📌 Maliyet Nedir?

Maliyet, bir ürün ya da hizmeti üretmek için katlanılan tüm giderlerin toplamıdır. Bunları iki ana grupta inceleyebiliriz:

• Sabit Maliyetler: Üretim miktarına bağlı olmadan değişmeyen giderlerdir. (Örneğin: kira, makine amortismanı, maaş)
• Değişken Maliyetler: Üretim arttıkça artan giderlerdir. (Örneğin: ham madde, ambalaj, elektrik, işçilik)

Diğer Önemli Terimler:

• Toplam Maliyet: Sabit + değişken maliyetlerin toplamı
• Birim Maliyet: Toplam maliyet / üretilen ürün adedi
• Satış Fiyatı: Birim maliyet + hedeflenen kâr
• Kâr: Gelir – toplam maliyet

---

🧮 Maliyet Hesaplama Formülleri

Basit bir üretim süreci için aşağıdaki formüller kullanılır:

• Toplam Maliyet = Sabit Maliyet + (Birim Değişken Maliyet × Üretim Miktarı)
• Birim Maliyet = Toplam Maliyet / Üretilen Adet
• Satış Fiyatı = Birim Maliyet + Hedeflenen Kâr

Bu formüller üzerinden somut bir örnekle devam edelim.

---

🎯 Gerçek Bir Senaryo: Tişört Üretimi

Diyelim ki 100 adet tişört üreteceksiniz. Aşağıdaki maliyet kalemlerini göz önünde bulunduralım:

➤ Sabit Maliyetler:

• Atölye kirası: 4.000 TL
• Makine amortismanı: 1.000 TL
• Tasarım ve yazılım lisansı: 500 TL
• Toplam sabit maliyet: 5.500 TL

➤ Değişken Maliyetler (100 adet için):

• Ham madde (kumaş): 15 TL x 100 = 1.500 TL
• Baskı: 10 TL x 100 = 1.000 TL
• İşçilik: 12 TL x 100 = 1.200 TL
• Kargo ve ambalaj: 5 TL x 100 = 500 TL
• Toplam değişken maliyet: 4.200 TL

➤ Hesaplama:

Toplam Maliyet = 5.500 TL + 4.200 TL = 9.700 TL
Birim Maliyet = 9.700 TL / 100 adet = 97 TL
Satış Fiyatı = 97 TL + 30 TL (kâr) = 127 TL

---

❗ Sık Yapılan Hatalar

• Sadece ham maddeyi hesaba katmak
• Zaman maliyetini görmezden gelmek
• Toplam değil, birim maliyet üzerinden yanlış fiyatlandırma yapmak
• Kâr ile ciroyu karıştırmak
• Vergi ve beklenmeyen giderleri hesaba katmamak

---

🔧 Uygulama ve Araç Önerileri

• Excel’de basit bir maliyet tablosu oluşturabilirsiniz.
• Google Sheets gibi ücretsiz araçlarla otomatik hesaplama yapabilirsiniz.
• Online araç önerisi: Cost Calculator

---

🧩 Sonuç ve Öneri

Maliyet hesabı, işinizin temel taşıdır. Doğru hesap yapmadığınız sürece kazandığınızı sandığınız şey aslında zarar olabilir. Bu yazıyı okuduktan sonra kendi maliyet hesabınızı yapabileceğiniz temel bilgiye sahipsiniz.

Bir öneri: Excel ya da defterinize aşağıdaki şablonu yazın ve kendi ürününüz için doldurun:

Gider Kalemi	Tutar (TL)
Kira
Ham madde
İşçilik
Elektrik vb.
Ambalaj
...
Toplam Maliyet
Ürün Adedi
Birim Maliyet
Satış Fiyatı

İşinizi büyütmek istiyorsanız, rakamlarla konuşmayı öğrenmelisiniz. Maliyet hesabı bunun ilk adımıdır.

Daha fazla içerik ve örnek için www.tanercihan.com blog sayfamı takip etmeyi unutmayın!