Gerçek örneklerle, işletme sahiplerine özel rehber.

Küçük işletmeler büyümek ister, ancak çoğu zaman en büyük engel dış rekabet değil, kendi iç maliyet yönetimi olur. Birçok işletme aslında daha fazla kazanabilecekken; yanlış maliyet hesapları, plansız giderler ve gözden kaçan detaylar nedeniyle kârını farkında olmadan kaybeder.

Aşağıda küçük işletmelerde en sık gördüğüm 7 kritik maliyet hatası ve bunların nasıl düzeltileceğini bulacaksın.

1) Maliyet Hesabını Fiyattan Sonra Yapmak

Birçok işletme önce fiyat belirleyip sonra maliyeti uydurmaya çalışır.

Bu ters bir sistemdir.

Doğrusu:

Önce maliyet → sonra kâr oranı → en son satış fiyatı belirlenir.

Tehlikesi:

Fiyat düşük kalır, kâr oranı erir, işletme fark etmeden zarar eder.

2) Gizli Giderleri Hesaba Katmamak

Üretim maliyetinde sadece ham maddeyi hesaplamak büyük bir hatadır.

Atlanan tipik giderler:

Elektrik – su

İşçilik

Kira

Makine amortismanı

Ambalaj

Kargo

Kaybolan/hasarlı ürün payı

Bu kalemleri hesaba katmayan işletmelerde ürün fiyatı her zaman “eksik hesaplanmış” olur.

3) Stok Maliyetini Hafife Almak

Stok, depoda duran bir ürün değil, duran paradır.

Yanlış stok yönetimi:

Nakit akışını bozar

Gereksiz depolama maliyeti yaratır

Ürünlerin bozulmasına, çürümesine veya modasının geçmesine sebep olur

İdeal stok:

Satabileceğin kadar üret, sermayeyi yığma.

4) İşçilik Maliyetini Yanlış Hesaplamak

Bir ustanın maaşı = işçilik maliyeti değildir.

Aslında işçilik maliyeti:

Maaş

SGK

Yemek

Servis

İzin tazminatları

Fazla mesai ihtimalleri

Çoğu işletme bu kalemi eksik hesapladığı için işçilik maliyeti “kağıt üstünde düşük, gerçek hayatta yüksek” çıkar.

5) Yanlış Kâr Oranı Belirlemek

Türkiye’de birçok küçük işletmede kâr oranı “komşunun fiyatına bakılarak” belirleniyor.

Bu tamamen yanlış bir yöntemdir.

Doğrusu:

Ürün maliyetini doğru hesapla

Sektör kabul edilebilir kâr oranına bak

Nakliye, platform kesintileri ve vergiyi dahil et

En son fiyatı belirle

Örneğin: Trendyol’da %18 – %25 komisyonu hesaba katmayan işletmeler kâr ettiğini zannederken zarar ediyor.

6) Güncel Verileri Takip Etmemek

Maliyetler Türkiye şartlarında sürekli değişir.

Ham madde → haftalık

Kargo → aylık

Platform komisyonları → dönemsel

İşçilik → yıllık

Eğer işletme bu kalemleri güncel olarak takip etmiyorsa, tüm maliyet tablosu hatalı olur.

Bu da yanlış fiyatlandırmaya yol açar.

7) “Nakit Akışı” ile “Kâr”ı Karıştırmak

Bu en kritik hatadır.

Birçok işletme kasada para görünce kâr ettiğini sanır.

Oysa:

Vadeli faturalar

Kredi ödemeleri

SGK / vergi

Birikmiş giderler

henüz düşülmemiş olabilir.

Bu yüzden:

Nakit akışı ≠ Kâr

İşletmenin sağlığını anlamak için mutlaka:

Haftalık gelir–gider tablosu

Aylık kârlılık analizi

Ürün bazlı maliyet listesi

tutulmalıdır.

Sonuç: Kârsız İşletme Olmaz, Yanlış Hesaplama Vardır

Küçük işletmeler aslında büyük rekabetten değil, iç hesap hatalarından darbe alır.

Bu 7 hatayı düzelttiğinde:

Fiyatların netleşir

Kârlılığın artar

Gereksiz giderlerin biter

Nakit akışın güçlenir